Mój browarek to niemal typowy system RIMS. Opis systemów znajdziesz w ostatnim rodziale.

Zaczęło się od zdobycia barterem (za naprawę motocykla kumplowi) dwóch trzydziestolitrowych kegów jakiegoś sikacza grupy Żywiec. Kumpel trzymał je dwa lata w garażu bo wypić ciężko (jeszcze nie to stadium alkoholizmu) a wylać żal. Tak stałem się właścicielem bazy pod kadź zacierno-filtracyjną.

Następnym krokiem był wybór komponentów, sterowania, a tym samym systemu browarnego. Wynikiem tych rozważań był wstępny rysunek i rozpiska funkcji zaworów:

Otwarcie odpowiednich zaworów robi mi taki obieg jaki chcę. Mając n wyjść jednostanowych ze sterownika, mam n możliwych kombinacji obiegu. Nie muszę wcale mieć tylu wyjść ze sterownika ile mam zaworów i pomp, wystarczy parę przekaźników, wtedy nawet mając sterownik zaprogramowany do użycia n pomp, mogę to przerobić tak jak wyżej narysowane - jedna pompa i x zaworów - bez zmian w programie. W praktyce do użycia są kombinacje:

1. otwarte oba zawory przy kadzi zaciernej (zawracanie przy zacieraniu)
2. otwarty zawór z kotła do kadzi zaciernej (wysładzanie)
3. otwarty zawor przy dnie zaciernej i nad wlotem do warzelnej (przetaczanie do warzenia)
4. otwarte oba przy warzelnej (warzenie z obiegiem zamkniętym, chłodzenie)
5. po warzeniu
   1. otwarty przy dnie warzelnej, zamontowany i otwarty zawór 4 (przetaczanie do fermentora na poziomie kadzi)
   2. zamontowany i otwarty zawór 5 (przelewanie do fermentora grawitacyjnie)

Z mieszadła w kadzi warzelnej zrezygnowałem, recyrkulacja w trakcie warzenia w zupełności wystarcza, jednocześnie odfiltrowując przełom i chmieliny.

(z ang. brewing sculpture - Rzeźba Warzelna) ===Kadź zacierno-filtracyjna

RIMS i HERMS - z tymi nazwami spotkasz się często przy próbie zautomatyzowania/zmechanizowania swojego warzenia. Ich sercem jest kadź zacierno-filtracyjna i przynajmniej jedna pompa recyrkulująca brzeczkę, cała banda zaworów, sterownik (człowiek z termometrami lub komputer). Systemy takie sprawdzają się przy wybiciu (jednorazowej możliwej do uczynienia warki) do około 100-150 litrów. Czyli akurat skala domowa i „domu bardzo gościnnego”. Powyżej tej objętości recyrkulacja zaczyna sprawiać problemy (głównie - „zabetonowane”, zbite młóto) i przechodzi się na system z kadzią zacierno-warzelną oraz osobną filtracyjną, ze zmechanizowanym transportem młóta.

Zaletami systemów recyrkulacyjnych są powtarzalność warzenia, większa wydajność wysładzania, lepsza klarowność brzeczki, oszczędność czasu i porządek. W dalszym opisie posługuję się angielskimi skrótami, gdyż RMS (recirculation mash system) to wynalazek amerykański i w powszechnej komunikacji te skróty występują najczęściej jako zrozumiałe przez wszystkich.

W HERMS ¹⁾ brzeczka przednia w trakcie zacierania jest podgrzewana przez wymiennik ciepła. Zwykle przepompowuje się ją w obiegu zamkniętym przez wężownicę zanurzoną w zbiorniku na wodę do wysładzania (HLT) ²⁾, którego podgrzewanie (zwykle elektryczne) jest sterowane komputerem. Zaletą jest brak możliwości przypalenia zacieru, wadą straty energii, spora bezwładność w stosunku do wybicia (w przypadku wężownicy), cena i komplikacja.

W RIMS ³⁾ brzeczka przednia jest recyrkulowana, z dna kadzi zacierno-filtracyjnej (MLT)⁴⁾ na jej górę, (rzadziej na odwrót), a podgrzewanie zacieru odbywa się grzałką umieszczoną w kadzi zaciernej, palnikiem pod dnem kadzi zaciernej lub przez grzałkę przepływową (elektryczną, rzadko gazową). Zaletą jest mniejsza bezwładność, cena zestawu (grzałka w HLT jest znacznie tańsza od wężownicy w MLT).